Sahrawi, dat kleine land dat wij hier gemeenzaam “Westelijke Sahara” noemen, is een gebied aan de Noordwestkust van Afrika, begrensd door Marokko, Mauretanië en Algerije, maar het was ook decennia lang een overzeese provincie van Spanje. Het heeft de nogal twijfelachtige status van “betwist gebied”n waarover zowel Spanje als Marokko en Mauritanië om diverse redenen aanspraken menen te hebben.

Het gevols was en is een haast onafgebroken strijd om het dunbevolkte gebied, waardoor, zoals het haast altijd gaat, de eigen bevolking letterlijk tot vluchteling gebombardeerd wordt en dat was precies de oorzaak van de ballingschap van de familie van Aziza Brahim: ze werd in een vluchtelingenkamp in Algerije geboren, kwam voor haar studies in Cuba terecht en verhuisde later naar Barcelona, van waaruit ze ook vandaag nog opereert.

Met deze “Mawja” (“golf”) is ze aan haar vijfde plaat toe in ruim tien jaar tijd en voor de vierde keer is het het Glitterbeat-label dat haar muzikaal onderdak biedt en, zo blijkt, dat was hard nodig. De vorige plaat, “Sahari” dateert van net voor de Covid-pandemie en het leven heeft Aziza sindsdien niet meteen gespaard: ze leed aan ernstige angstaanvallen, ging in therapie en net toen ze stilaan recht krabbelde en aan een tournee begon te denken om die plaat aan de wereld te gaan tonen, sloeg dus die pandemie toe. Tegen het eind van 2°2, toen de eerste lichtpuntjes in de pandemie verschenen, was er opnieuw oorlog tussen Marokko en de Westelijke Sahara en die duurt tot op vandaag. Allerminst omstandigheden waarin je zorgeloos met muziek kunt bezig zijn en dus bij uitstek van aard om ergens vaste grond onder je voeten te hebben, ook al omdat vlak nadien de Oma van Aziza overleed, een figuur waar ze bijzonder veel aan gehad had. Je zou voor veel minder mentaal de dieperik in gaan, maar, zoals dat wel eens wil gaan bij grote artiesten, brachten de pijn en het verdriet ook nieuwe inspiratie en het is het resultaat van die fasen, dat de ruggengraat vormt van deze nieuwe plaat.

Tien songs in ongeveer 35 minuten, tonen niet alleen dat verdriet en die pijn, maar ook hoop en de verwachting van een betere toekomst en dus gingen Aziza en haar vaste band, met kompaan Guillem Aguilar aan de bas en de gitaar, aan de slag met nieuwe melodieën, maar vooral met de basis van woestijnblues en van de Sahara-punk waarmee ze opgroeide en dat levert behoorlijk wat memorabele momenten op. “Metal, madera” springt wellicht het meest in het oor, maar ook de songs die aan oma refereren, zoals “Duaa” en” Ljaima Likbira”n nemen je onmiddellijk mee, net zoals het poëtische “Bubisher” over een vogel die in de Sahrawi de rol van geluksbrenger speelt en voor elke Sahrawi een rijke betekenis heeft.

“Marhabna 2.1” is de herwerking van een nummer dat ook al op Aziza’q debuut stond en “Haiyu ya zuwar” probeert samen te vatten wat het leven in de vluchtelingenkampen en de haast onophoudelijke strijd om de eigen geboortegrond betekent in het leven van de zangeres en van haar volk. De inbreng van de Andalusische flamenco-gitarist Raúl Rodriguez, die de Cubaanse tres bespeelt, is eigenlijk een samenvatting van de drie grote levensfasen, die Aziza doormaakte sinds haar vlucht en dat betekent voor ons, luisteraars, alweer een bijzonder intense, knappe plaat, waarop Aziza Brahim haar immense zangtalent etaleert en vooral een voor buitenstaanders behapbare voorstelling tot leven brengt, van een leven dat je niemand toewenst. Klasse, grote klasse !

(Dani Heyvaert)